Sekiz uzay aracı Mars’ı gözlüyor
Mars, Güneş Sistemi’nde yaşanabilir olmaya aday gezegenlerin başında geliyor. Sahip olduğu atmosfer, Güneş’e olan uzaklığı dolayısıyla yüzey sıcaklığının yaşama imkan verebilecek düzeyde olması, su rezervlerine sahip olduğuna dair kimi ipuçları vermesi gibi, diğer gezegenlere göre avantajları göz önüne alındığında, 1960’ta yapılan ilk Mars göreviyle birlikte, başarılı ve başarısız olmak üzere toplam 56 rekor girişimin temel amacı anlaşılabiliyor.
Halihazırda yüzeyinde üç, yörüngesinde ise beş olmak üzere sekiz uzay aracı Mars’ı keşfetmek üzere günbegün görev yürütüyor. Bunlar arasında, 2004 yılında Mars yüzeyine başarılı bir şekilde iniş yapan Opportunity ve 2012 yılında göreve başlayan Curiosityaraçları hala en kapsamlı görev yürüten ve gezegen yüzeyinde gezici birer laboratuvar işlevi görmeleriyle oldukça önemli olan iki temel Mars göreviydi. 26 Kasım 2018’de Mars yüzeyine ulaşan InSight aracı ile bu araçlar arasına bir yenisi daha eklenmiş oldu.
Mars’a dair merak ettiğimiz soruların başında, Mars’ın atmosferi, mikrobiyal yaşamın var olup olmaması, yüzeyinde ya da yüzey örtüsünün altında su bulunup bulunmaması geliyor.
Opportunity aracının temel görevi Mars’da su bulunup bulunmadığını araştırmakken, Curiosity aracının görevi ise Mars’ın mikrobiyal yaşamı destekleyip desteklemediğini araştırmak.
Geçtiğimiz günlerde Mars’a başarılı bir şekilde iniş yapan InSight uzay aracının temel görevi ise Mars’ın tektonik yapısını incelemek olarak tanımlanmış.
Mars’ta yaşam var mı?
Kuşkusuz bahsedilen bu ayrı ayrı görevlerden elde edilen bilgiler toplandığında, Mars’a dair en temel arayışımız olan, yaşamın mümkün olup olmadığı sorusuna verilecek yanıta giderek yaklaşıyoruz. Mars atmosferi ve yüzeyine dair günümüze kadar genel bilgiler edinmiş olsak da gezegenin ‘içinde’ neler olduğuna dair olan bilgimiz oldukça sınırlıydı.
İngilizce’de ‘Interior Exploration using Seismic Investigations, Geodesy and Heat Transport’ tanımlamasının kısaltılmasıyla adlandırılan InSight, adından da anlaşılacağı gibi Mars’ın sismik hareketlerini inceleyerek; gezegenden kabuk, manto ve çekirdeğine dair bilgiler toplayacak. Aslında diğer kardeşleri gibi o da Mars yüzeyinde gezgin bir laboratuvar.
Bu uzay aracının Mars’a dair toplayacağı bilgiler yalnızca Mars’ı tanımamıza yaramayacak, aynı zamanda dolaylı olarak Güneş Sistemi’ne dair de çeşitli çıkarımlar da yapmamızı sağlayacak.
Güneş Sistemi’nin nasıl oluştuğuna dair elde edeceğimiz bilgiler ise Dünya’mızın geçmişine ve geleceğine dair ışık tutacak.
InSight uzay aracının dikkate değer bir diğer yanı ise bu uzay aracı ile iki mikro uydunun Mars’a yollanmış olması ve yeni bir teknolojinin denenmesi oldu.
Mars Cube One (MarCO) diye adlandırılan ortalama bir kutu boyutunda olan MarCO-A ve MarCO-B isimli mikro uzay araçları, InSight uzay aracının Mars yüzeyine inerken Dünya ile iletişimini sağlayarak, kesintisiz bir bilgi akışını desteklemek üzere tasarlandılar.
Bu sistemin sağlıklı çalışıp çalışmaması, bir sonraki Mars görevlerinde oldukça işimize yarayacak.
Dikkat çekici: Herkes bu görevi ilgiyle izledi
Dünya’dan ayrılışından itibaren altı ayı geçkin bir yolculuğun ardından Mars’a inişe geçen InSight uzay aracının inişi bütün dünyada ilgiyle takip edildi.
Görevin yürütücüsü olan NASA başta olmak üzere, onlarca kişi/kurum, çeşitli platformları kullanarak inişi canlı yayınladı. İzlenme rakamlarına bakıldığında burada en dikkat çeken noktalardan biri, Türkiye’den yayın yapan şahsi ve kurumsal kanalların tekil olarak izlenme rakamları dahi, NASA’nın ana yayınını fazlasıyla aşmış olmasıdır.
Geçmiş uzay görevleri de göz önüne alındığında ülkemizde uzay çalışmalarının fazlasıyla ilgi topladığı, ki özellikle sosyal medya hesaplarındaki hareketler incelendiğinde genç nüfusun ilgisi fazlasıyla gözleri parlatan cinsten.
Bu ilginin doğru yere kanalize edilmesi uzay çalışmalarındaki geri kalmışlığımızı aşmanın ilk ve en etkili yolu olarak önümüzde duruyor. InSight görevi aynı zamanda bize bunu da gösterdiği için ayrı bir öneme sahip.Kaynak:http://www.diken.com.tr/marsa-gonderilen-insight-uzay-araci-ne-yapacak
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder